Άρθρα, Ελλάδα

Πλημμύρες και έγκαιρη προειδοποίηση – Τι αναφέρει ο Διευθυντής της ΕΜΥ, κ. Θοδωρής Κολυδάς

Στο site kolydas.eu, ο Διευθυντής της ΕΜΥ αναφέρει με σχετικό του άρθρο τα παρακάτω:

Η πρόληψη μέσω των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης θεωρείται παγκοσμίως ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια του τομέα της διαχείρισης καταστροφών. Σε αντίθεση με άλλες καταστροφές όπως είναι οι σεισμοί, στην περίπτωση των πλημμυρών η πρόγνωσή τους είναι εφικτή με τα σύγχρονα εργαλεία της επιστήμης δίνοντάς μας ένα πολύ μεγάλο προτέρημα.

Πολύ μεγάλες πλημμύρες στο Βόλο έχουν αναφερθεί στο παρελθόν καθώς και στη Μαγνησία, όπως και λίγο παλαιότερα για την περιοχή της Λάρισας με σχετικά άρθρα. Στην περίπτωση της κακοκαιρίας Daniel τα επίπεδα βροχόπτωσης ήταν ήδη γνωστά από τα μετεωρολογικά μοντέλα, τα οποία απέδωσαν.

Τα μετεωρολογικά στοιχεία της Θεσσαλίας δείχνουν οι μικρότερες τιμές βροχής να καταγράφονται στα κεντρικά πεδινά, αυξανόμενες προς την ορεινή περιφέρεια, από τα ανατολικά στο Πήλιο κυρίως όμως προς τα Δυτικά. ΤΟ 2008 ο Μιγκίρος υπολόγισε τη μέση ετήσια κατακρήμνιση στη Θεσσαλία στα 686.8 mm (για την περίοδο 1980-81 έως 2000-01). Οι τιμές αυτές μέχρι τις μέρες μας έχουν μεταβληθεί μερικώς μετά τον Ιανό και τις άλλες κακοκαιρίες, αλλά η απόκλιση δεν είναι σημαντική.

Τα υδρολογικά στοιχεία Θεσσαλίας – Χρονική επανάληψη πλημμυρών

Το υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας, με βάση τις πλέον πρόσφατες μελέτες διακρίνεται σε 21 μεγάλες και μικρότερες υδρολογικές λεκάνες και υπολεκάνες. ΟΙ μεγαλύτερες σε έκταση υπολεκάνες είναι αυτές που εντάσσονται στη λεκάνη του Πηνειού ποταμού, με τους παραποτάμους του.

Το υδρογραφικό δίκτυο της Θεσσαλίας αποτελεί μια βαθιά λεκάνη, η οποία περιβάλλεται από υψηλούς ορεινούς όγκους. Εκεί τα μικρά, στην αρχή, ρεύματα κατανέμονται σε μεγαλύτερα ( Ενιπέας, Τιταρήσιος, Ληθαίος κ.ά.) και τελικά συγκεντρώνονται σε μια κεντρική κοίτη, αυτή του Πηνειού ποταμού. Η λεκάνη απορροής του Πηνειού ποταμού είναι πολύ μεγάλη για τα ελληνικά δεδομένα, 10.704 km2, λόγω της τροφοδότησης από ορεινούς όγκους που καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της Ελλάδας.

Με βάση ιστορικές καταγραφές, ο Πηνειός ποταμός παρουσιάζει μια επανάληψη πλημμυρών σε μικρό βήμα περίπου κάθε 25 χρόνια που είναι και το πλέον συχνό στατιστικά και σε μεγάλο βήμα περίπου κάθε 50 χρόνια.

Στην περίπτωση των φετινών πλημμυρών στη Θεσσαλία γνωρίζαμε τουλάχιστον ένα διήμερο πριν για το τι θα ακολουθούσε, οπότε το έκτακτο δελτίο από την ΕΜΥ εκδόθηκε πολύ έγκαιρα. Έτσι προειδοποιήσαμε ότι θα ακολουθούσε μια επικίνδυνη κατάσταση η οποία θα είχε ως κύρια χαρακτηριστικά τις μεγάλες εντάσεις βροχόπτωσης, αλλά και το μεγάλο χρονικό διάστημα εκδήλωσης των φαινομένων. Η κατάσταση ήταν ήδη προδιαγεγραμμένη από τα αριθμητικά μοντέλα πρόγνωσης.

Ακόμη και χωρίς βασικές γνώσεις για τις ιδιαιτερότητες των περιοχών που περιγράφονται μέσα στα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας μπορούσαμε από πριν εύκολα να συνάγουμε το συμπέρασμα ότι σχεδόν όλες οι περιοχές θα αντιμετώπιζαν προβλήματα πλημμυρών.

Το πόσο θα επηρεάζονταν τα φράγματα θα μπορούσε να μας το έδινε ο καθ’ ύλην αρμόδιος υδρολόγος με τα ειδικά υδρολογικά και υδραυλικά μοντέλα. Από τα ατμοσφαιρικά μοντέλα υετού ήταν σαφές πλέον ότι τη Δευτέρα θα ξεπερνούσαμε τα 300mm και ίσως φτάναμε ακόμη και τα 500mm σε ένα διήμερο, όπως και έγινε.

Το EFAS παρέχει πανευρωπαϊκούς χάρτες επισκόπησης των πιθανών πλημμυρών έως και 10 ημέρες εκ των προτέρων. Περισσότερες από 70 υπηρεσίες υδρολογικής και πολιτικής προστασίας στην Ευρώπη αποτελούν μέρος του δικτύου EFAS.

Η ΕΜΥ αποτελεί εταίρο του EFΑS από το 2016 τα τελευταία χρόνια κατάφερε να εισάγει τη χώρα μας σε αυτό το προηγμένο σύστημα προειδοποίησης. Μαζί εντάχθηκε και η Πολιτική Προστασία, οπότε πλέον έχουμε τη δυνατότητα να αντλήσουμε σημαντικές πληροφορίες και προβλέψεις μέσα από το σύστημα αυτό. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής δεν λειτουργεί κανένα Εθνικό Υδρολογικό μοντέλο, και το θέμα αυτό θα πρέπει να λυθεί άμεσα, καθώς πλέον έχει οριστεί αρμόδιος φορέας που θα μπορούσε να το κάνει.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πρόσφατες προβλέψεις του EFAS για τον Πηνειό ποταμό, τον Σπερχειό και τον Καλέντζη ήταν εύστοχες. Δηλαδή, παρά την απουσία ”δικών μας ” υδρολογικών μοντέλων, αποδείχθηκε στην πράξη ότι με το EFAS δεν είμαστε τελείως μόνοι στο χώρο των υδρολογικών προβλέψεων. Αυτό πρέπει να το γνωρίζει η πολιτεία και να το ενστερνιστούν όλοι οι επιχειρησιακοί φορείς.

Λόγω της ραγδαιότητας, αλλά και της μεγάλης διάρκειας διατήρησης των φαινομένων από την κακοκαιρία Daniel, οι πλημμύρες δεν μπορούσαν να αποφευχθούν, ειδικά για τον κάμπο της Θεσσαλίας. Μόνο αν χρησιμοποιούσαμε υδρολογικά μοντέλα, ίσως είχαμε καλύτερη διαχείριση των υποδομών και παροχέτευση του νερού από τα φράγματα. Είναι πιθανόν να μπορούσε να γίνει μετριασμός των καταστροφών στην περιοχή του Βόλου, με την λήψη κατάλληλων μέτρων.

Πηγή: kolydas.eu

NewsLetter

Συμπληρώστε το email σας για να λαμβάνετε κάθε νέα δημοσίευση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σας.

Related Posts