Το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ) αποτελεί το μεγαλύτερο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων της Ευρώπης, και ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, καθώς έχει την δυνατότητα επεξεργασίας λυμάτων 5.630.000 ισοδύναμων κατοίκων. Η μέση παροχή των λυμάτων που εισέρχονται σε ημερήσια βάση είναι της τάξης των 730.000 κ.μ, ενώ έχει σχεδιαστεί με ικανότητα να δεχτεί μέχρι και μέση παροχή 1.000.000 κ.μ. την μέρα για ξηρή περίοδο.
Τα λύματα από το Λεκανοπέδιο εισέρχονται στις εγκαταστάσεις του Ακροκεράμου, στο Κερατσίνι, όπου προεπεξεργάζονται και υπόκεινται σε απομάκρυνση βαρέων στερεών, εσχάρωση, εξάμμωση και απόσμηση. Προεπεξεργασία υπόκεινται και τα λύματα της Σαλαμίνας στην Κυνόσουρα Σαλαμίνας. Στην συνέχεια, τα προεπεξεργασμένα, πλέον, λύματα μεταφέρονται με υποθαλάσσιους αγωγούς στη νήσο Ψυττάλεια. Εκεί τα λυμάτων οδηγούνται σε ορθογώνιες δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης στις οποίες συλλέγεται η πρωτοβάθμια ιλύς. Στην συνέχεια το υπερκείμενο υγρό υφίσταται προχωρημένη δευτεροβάθμια βιολογική επεξεργασία με το σύστημα της ενεργού ιλύος για την απομάκρυνση του οργανικού φορτίου και την ελάττωση του φορτίου αζώτου. Αυτή η επεξεργασία συντελείται στη βιολογική βαθμίδα, που αποτελείται από τους βιοαντιδραστήρες και τις δεξαμενές τελικής καθίζησης, στις οποίες καθιζάνει η βιολογική ιλύς.
Το μεγαλύτερο μέρος της τελικής εκροής της μονάδας διατίθεται μέσω υποθαλάσσιου συστήματος αγωγών βαθιάς διάχυσης στο Σαρωνικό κόλπο. Μόνο ενα μικρό μέρος της τελικής εκροής επαναχρησιμοποιείται αφού γίνει διύλιση (με αμμόφιλτρα) και απολύμανση (με διατάξεις υπεριώδους ακτινοβολίας) για την άρδευση των 60 στρεμμάτων πρασίνου που βρίσκονται πάνω στο νησί. Την στιγμή που τα υδάτινα αποθέματα της Αττικής συνεχώς μειώνονται και η λειψυδρία απειλεί την πρωτεύουσα, δεν νοείται να χάνονται ανεκμετάλλευτες τεράστιες νερού από τα υγρά απόβλητα. Έτσι, απαιτείται αξιοποίηση μεγαλύτερου μέρους της εκροής της εγκατάστασης με σκοπό την χρήση του για άρδευση αστικού και περιαστικού πρασίνου, πυρόσβεση, καθώς και καθαρισμό-πλύσιμο οδοστρωμάτων και κοινόχρηστων χώρων γειτονικών δήμων το όποιο είναι εφικτό και ιδιαίτερα διαδεδομένο στο εξωτερικό. Πριν από ένα χρόνο υπεγράφει προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. για την «Επεξεργασία και Επαναχρησιμοποίηση Εκροών Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας» και αναμένουμε το επόμενο διάστημα να δούμε και έργα. Ακόμα, δεδομένης της υψομετρικής διαφοράς μεταξύ του σημείου εκροής των δεξαμενών τελικής καθίζησης και του σημείου από όπου εκβάλει το επεξεργασμένο λύμα στη θάλασσα, η κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου θα μπορέσει να προσφέρει σημαντικές ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας.
Όσο για την επεξεργασία της ιλύος, αυτή περιλαμβάνει: πάχυνση της ιλύος (για την πρωτοβάθμια ιλύ σε δεξαμενές βαρύτητας και για την περίσσεια βιολογική ιλύος σε τράπεζες μηχανικής πάχυνσης), ακολούθως, για το σύνολο της ιλύος, αναερόβια χώνευση, αφυδάτωση και τελικά θερμική ξήρανση. Το παραγόμενο προϊόν της μονάδας ξήρανσης (120 – 150 τόνοι/ημέρα με ξηρότητα περίπου 92%) αποτελεί ανανεώσιμη πηγή ενέργειας και αξιοποιείται ως καύσιμο σε εργοστάσια παραγωγής τσιμέντου ή θερμοηλεκτρικά εργοστάσια. Ωστόσο, η ζήτηση του από την Ελλάδα, ιδιαίτερα την περίοδο της κρίσης που διανύουμε, δεν είναι μεγάλη με αποτέλεσμα να χρειάζεται η μεταφορά μεγάλου μέρους του προϊόντος σε διάφορες χώρες, όπως η Κύπρος, Γερμανία ή ακόμα και η Πορτογαλία(!), το οποίο είναι επιζήμιο. Είναι απαραίτητη, λοιπόν, η κατασκευή ενός θερμοηλεκτρικού εργοστασίου που θα χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη την αποξηραμένη ιλύ για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος ως τρόπο προώθησης των Α.Π.Ε, αντιμετώπισης ενός μείζονος περιβαλλοντικού θέματος και μείωσης του κόστους μεταφοράς της λάσπης παράλληλα με κέρδος από την παραγωγή ενέργειας.
Κατά τη διεργασία της αναερόβιας χώνευσης της μεικτής ιλύος παράγεται βιοαέριο, το οποίο χρησιμοποιείται ως καύσιμο σε δύο μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας (ΣΗΘΕ) συνολικής δυναμικότητας 11,4 MWe. Ακόμα, στις εγκαταστάσεις του ΚΕΛΨ περιλαμβάνεται μονάδα ΣΗΘΕ με καύση φυσικού αερίου δυναμικότητας 12,9 MWe. Με τις μονάδες ΣΗΘΕ καλύπτεται μεγάλο μέρος των θερμικών και ηλεκτρικών αναγκών των εγκαταστάσεων του ΚΕΛΨ, ενώ η πλεονάζουσα ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας πωλείται στον ΔΕΣΜΗΕ (Διαχειριστής Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας).