Μετά από μια μάχη 8 ετών από τους περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, ο Αώος, γνωστός ως ο τελευταίος άγριος ποταμός στην Ευρώπη, ανακηρύχθηκε εθνικός δρυμός από την αλβανική κυβέρνηση τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Όμως, παρά το νέο καθεστώς προστασίας, οι παραπόταμοι του Αώου και ο ίδιος ο ποταμός παραμένουν σταθερά θύματα της ρύπανσης από τους υδρογονάνθρακες που εξάγονται στα χωράφια γύρω του.
Καταγγελθείσες το 2018, οι διαρροές πετρελαίου από τα πηγάδια απόχυσης της δημόσιας εταιρείας, Albpetrol, συνεχίζονται ακόμη και μετά την ανακήρυξή του ποταμού σε εθνικό πάρκο. Τον Μάρτιο του 2023, ρεπόρτερ κινηματογράφησε και φωτογράφισε το πετρέλαιο που χύθηκε στην περιοχή Gorish στις όχθες των παραποτάμων ρεμάτων του Αώου. Τη ρύπανση διαπίστωσε και στα τέλη Μαρτίου η Περιφερειακή Διοίκηση Προστατευόμενων Περιοχών που την έχει αναλάβει ως εθνικό πάρκο.
Στην Albpetrol επιβλήθηκε πρόστιμο 500.000 λεκ τον Οκτώβριο του 2022 και έλαβε εντολή να σταματήσει τις απορρίψεις λυμάτων.
Όμως οι διευθυντές της δημόσιας εταιρείας αρνήθηκαν την ευθύνη.
Τον Απρίλιο του 2017, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη διασφάλιση της προστασίας του ποταμού, περίπου 30 επιστήμονες από τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες μελέτησαν τη βιοποικιλότητα της κοιλάδας του Αώου στην Αλβανία για μια εβδομάδα, καταγράφοντας 300 διαφορετικά είδη ζωής, συμπεριλαμβανομένων 41 ειδών που έχουν βρεθεί για πρώτη φορά, καθώς και ένα νέο είδος ψαριού και ένα υδρόβιο έντομο που ήταν προηγουμένως άγνωστο στην επιστημονική κοινότητα.
Ακριβώς λόγω αυτού του πλούτου και μετά από μια μακρά διεθνή εκστρατεία, με την απόφαση του Μαρτίου 2023, το Εθνικό Συμβούλιο της Επικράτειας ανακήρυξε τον Αώο (Vjosa, στα αλβανικά) «Εθνικό Πάρκο». Όμως η προστασία στα χαρτιά δεν είναι αρκετή και οι επακόλουθες πετρελαιοκηλίδες στην κοίτη του ποταμού βλάπτουν ολόκληρο τον βιότοπο.
Πηγή: www.himara.gr
